درگیری در بروکسل بر سر «داراییهای روسیه» | آقای نخست وزیر نگران انتقامگیری پوتین است
اقتصادنیوز: نخستوزیر بلژیک، نگران است که کشور کوچک او مجبور شود تا در صورت تلاش روسیه برای بازپسگیری دارایی خود پس از رفع تحریمها، مسئولیت ۱۸۵ میلیارد یورویی این داراییهای مسدود شده را بر عهده بگیرد.
جمعه 1404/09/21 04:13 دسته بندی: اخبار سیاسی امروز کد خبر: 83867به گزارش اقتصادنیوز، در روزهای جاری، لندن میزبان اولین جلسه مهم این هفته در سلسله نشستهای بیپایان مرتبط با جنگ اوکراین است. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین روز دوشنبه با فریدریک مرتس آلمان، امانوئل ماکرون از فرانسه و کر استارمر از بریتانیا دیدار داشت. رهبران گروه E3 یا همان تروئیکای اروپایی، اخیرا به محور اصلی تصمیمگیریهای اروپا تبدیل شدهاند.
انتخاب هدفمند مکان نشست
اکونومیست در گزارشی نوشت: تصمیمات حیاتی این هفته درباره آینده اوکراین، در بروکسل گرفته میشود البته بروکسل نه بهعنوان مقر نهادهای اتحادیه اروپا، بلکه بهعنوان پایتخت بلژیک برای این دور از گفتوگوها انتخاب شده است.
اقتصادنیوز: در نشست ناتو در ماه ژوئن، اعضای اروپایی ائتلاف متعهد شدند که تا سال ۲۰۳۵ هزینههای دفاعی خود را از ۲ درصد به ۳.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی در بودجه هستهای نظامی افزایش دهند، و ۱.۵ درصد دیگر نیز برای زیرساختهای مرتبط با دفاع درنظر بگیرند. از آن زمان، احساس فوریت انجام این روند بیشتر شده است.
طرح جنجالی برای تامین مالی اوکراین
در ۳ دسامبر، کمیسیون اروپا طرحی را منتشر کرد تا از داراییهای مسدود شده روسیه در بلژیک که حدود ۲۱۰ میلیارد یورو است، برای پشتیبانی از اعطای وامی به اوکراین استفاده کند. این وام در ابتدا ۹۰ میلیارد یورو خواهد بود اما ممکن است که در نهایت مبلغ آن افزایش یابد. میزانی که به اوکراین کمک میکند تا حداقل برای دو سال آینده، دولت و امکانات جنگی خود را تأمین مالی کند. پیشبینی میشود که بدون کمکهای بیشتر، اوکراین بهزودی در ماههای آوریل و مارس، با کمبود بودجه مواجه شود.
مقاومت سرسختانه بلژیک
بلژیک که از بیشتر این داراییها نگهداری میکند، از ابتدا با این طرح مخالفت کرده و در هفتههای اخیر حتی پافشاری بیشتری نیز بر موضع خود میکند. بنابراین، موفقیت وام اوکراین تا حد زیادی بستگی به بتوانند بلژیک را برای توافق با کمیسیون دارد.
این موضوع، کمکم به یک نوع درگیری بروکسل علیه بروکسل تبدیل شده است.
دلایل مخالفت چیست؟
نخستوزیر بلژیک، نگران است که کشور کوچک او مجبور شود تا در صورت تلاش روسیه برای بازپسگیری دارایی خود پس از رفع تحریمها، مسئولیت ۱۸۵ میلیارد یورویی این داراییهای مسدود شده را بر عهده بگیرد.
از سویی اتحادیه اروپا مدعی است که طرحش این مشکل را برطرف میکند: چرا که بانکهایی که داراییهای روسیه را نگه میدارند، ملزم خواهند شد که معادل آن را بدون بهره به اتحادیه قرض دهند. پس از آن، اتحادیه آن را به اوکراین وام میدهد و مسئول بازپرداخت به بانکها خواهد بود. درواقع، کل بلوک اتحادیه اروپا این ریسک را بر عهده میگیرد.
طرح اتحادیه اروپا بر این اساس است که روسیه برای رفع تحریمها، در نهایت باید داراییهای خود را بهعنوان غرامت پس از جنگ به اوکراین تحویل بدهد. اما نخستوزیر بلژیک میترسد که برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، مانند مجارستان که ممکن است طرفدار روسیه باشند، با ادامه تحریمها مخالفت کنند و راه بازگشت داراییها به روسیه باز شود.
اتحادیه اروپا قصد دارد تا با استفاده از یک ماده اضطراری اقتصادی که تاکنون در چنین شرایط پیچیدهای استفاده نشده، این مشکل را رفع کند و رای اکثریت واجد شرایط، برای تصمیمگیری کافی باشد.
راههای دیگری هم وجود دارد؟
بارت دی وور همچنین نگران واکنشهای تلافیجویانه روسیه علیه بلژیک است. برخی کارشناسان هم منطق قانونی طرح اتحادیه اروپا را چندان قابل اعتماد نمیدانند. از نظر دو وِوِر، تأمین وام اوکراین شاید بهاندازهای بزرگ نباشد که بتوان آن را وضعیت اضطراری اقتصادی اتحادیه اروپا محسوب کرد، چرا که معادل تنها حدود ۱ درصد از تولید ناخالص داخلی کل بلوک است.
او تاکنون با این استدلالها که راههای دیگری هم برای تأمین مالی اوکراین با پشتوانه ترازنامه اتحادیه موجود است، در برابر طرح کمیسیون مقاومت کرده است.
نخستوزیر بلژیک از حزب راستگرای اتحاد فلاندرز نوین است که بهطور اسمی از جدایی فلاندرز حمایت میکند. مخالفت او با طرح داراییهای مسدود شده در بلژیک بسیار محبوب است. وقتی دو وِوِر در تاریخ ۴ دسامبر در پارلمان درباره این موضوع سخنرانی کرد، هیچ یک از احزاب مخالف با او مخالفت نکردند.
تلاشهای دیپلماتیک و فشار آمریکا
دیپلماتهای اروپایی نگراناند که دی وِوِر آنقدر بر موضع خود پافشاری کند که در نهایت نتوانند او را متقاعد کنند. مرتس، صدراعظم آلمان و حامی اصلی طرح وام غرامت، برای دیدار شام به بروکسل رفت تا با دو وِوِر و رئیس کمیسیون اروپا، ملاقات کند.
آمریکا نیز بهشدت مخالف این طرح است و معتقد است بازگرداندن داراییها باید بهعنوان مشوقی برای وادار کردن روسیه به توافق صلح استفاده شود. از سوی دیگر، اگر اروپا نتواند به زودی مشکل مالی اوکراین را حل کند، این کشور با بحران واقعی نقدینگی مواجه خواهد شد.
تمرکز بر تحرکات دیپلماتیک آمریکا و روسیه
دستور کار نشست لندن هنوز اعلام نشده است، اما احتمالا تمرکز بیشتر بر پاسخ به تحرکات اخیر آمریکا و روسیه و کمتر بر داراییهای مسدود شده روسیه خواهد بود. یکی از منابع دولتی اوکراین این نشست را مقر حمایتی برای رهبران اوکراینی و اروپایی توصیف کرد که طی دو ماه گذشته بارها توسط تصمیمات آمریکاییها غافلگیر شدهاند.
پوتین طرح آمریکا را رد کرد
ولادیمیر پوتین در هفته گذشته آخرین نسخه پیشنهاد صلح آمریکا برای پایان جنگ اوکراین را رد کرد. در این میان، دیپلماتهای اروپایی نمیدانند که از اینکه روسیه مسئول بنبست در مذاکرات است خوشحال باشند، یا نگران پیشنهادات بعدی آمریکا باشند.
آزمون دشوار اروپا
پیشنهاد استفاده از داراییهای مسدود شده برای وام بزرگ اتحادیه اروپا که اوکراین را تا چند سال آینده تأمین مالی میکند، آزمونی مهم برای سنجش اراده اروپا است. در حال حاضر، دولتها باید همچنان میلیونها یورو از بودجه خود را به این مساله اختصاص دهند: برای نمونه در هفته گذشته، آلمان ۱۰۰ میلیون یورو برای بازسازی زیرساختهای انرژی اوکراین پرداخت و هلند نیز ۲۵۰ میلیون یورو برای خرید تسلیحات ارسال کرد.
کشورهای شمال اروپا که سهم بیشتری در ارسال کمکها دارند، از اینکه این بار مالی بین اعضای اتحادیه تقسیم نمیشود، ناراضیاند.
با استفاده از تفسیر حقوقی فعلی، اتحادیه اروپا ممکن است بتواند طرح داراییهای مسدود شده را حتی بدون موافقت بلژیک پیش ببرد، اما این کار ریسک ایجاد شکاف داخلی عمیق در منطقه را به همراه دارد. این طرح قرار است تا در اجلاس ۱۸ دسامبر تصویب شود.
با اینحال در صورت شکست طرح، برخی دولتها در حال بررسی صدور بدهی مشترک اتحادیه اروپا برای ارائه وام پل به اوکراین هستند. اما تا آن زمان، رهبران اروپایی به دنبال راهی برای متقاعد کردن دو وِوِر خواهند بود.
